آذربايجاندا کورد سورونو
س. سؤنمز
ايراندا كورد مسالهسي گونوـ گوندن توركلرينين قارشيسينا ائرمنييه اوخشار بير انگل كيمي اؤزونو گؤسترمكدهدير. كوردلرين ايراندا اولوسال حاقلارينين ايستهمهسي دوغال بير توتوم (تصميم) كيمي گؤرونهبيليرسه، آما اونلارين ائرمنيلر كيمي آج گؤزلولوكلري، آرتيقطاماحليقلاري، قونشو تورپاغينا گؤز تيكمكلري اونلاري بو گون آزغين، سويغونچو، باسقينچي داشناكسوتيون يانداشلاري (ائرمنيستان ائرمنيلري)اولان ائرمنيلرله بير گؤزده گؤرونمكلرينه گتيريب چيخارماقدادير. بو باخيمدان، كوردلرين گلهجكده اويقولاياجاقلاري پلانلارين نه اولدوغونو، داحا دوغروسو، كوردلرين كيمدن حاق ايستهمهكلريني و حارادا، كيمين تورپاغيندا باغيمسيز كورد دؤولتي ياراتمالاريني آيدينلاشديرماق اوچون، اؤنجه ائرمنيلرين گؤردويو ايشلره درين باخمالي و ائرمنيلرين باغيمسيز ائرمني دؤولتيني حاچان، حارادا و نئجه ياراتمالاريني آراشديرمالييق. نه اوچون، بو گون ائرمنيلر اؤز تاريخي آنا يوردلاري آدلانديرديقلاري – توركييهنين قوزئي- دوغو بؤلگهسيندهكي اسكي ائرمنيستاندا يوخ، آذربايجانين اسكي تورپاغي اولان- باتي آذربايجاندا (اينديكي ائرمنيستاندا) باغيمسيز اؤلكه ياراتميشلار.
ائرمنيلرين بو يولدا ايكي گوجه دايانمالاريني گؤز اؤنونه آلماقلا بو سورونو (مسالهني) داحا آرتيق آراشديرماق اولار: ائرمنيلر بير اؤز گوجلرينه، سونرا ايسه يابانجي اؤلكهلرين يارديمي ايله بو گونكو دوروما چاتيبلار.بو يازيدا بيز داحا چوخ بو گوجلرين تهمهلينه (ائرمني لرين اؤز گوجلرينه) اؤنهم وئرمكله بو قونويا ياناشاجاغيق. ائرمنيلر بوتون اولوسلارآراسي ياسالارا (قانونلارا) قارشي چيخاراق، اؤز فلسفهلريني يوروتمهيه چاليشميشلار. ائرمني فلسفهسينين نه اولدوغونو، نه آنلام داشيديغيني و اونلارين چيخارلاريني(منافعيني) اؤنجه تانيماليييق. هر نهدن اؤنجه بونو بيلمهليييك كي، ائرمني ميللتچيلييي دين ميللتچيليييدير. دئمهك، ائرمني لرين مسيحي (كريستيان) اولمالاري اونلاري موسلمان توركلرله قارشي ـ قارشييا قويماقدادير. ائلهجه ده، كوردلرين سوننو مذهبلي اولدوقلاري، هم ده وهابيلره آرخالانديقلاري اوچون اونلاري شيعه آذربايجان (ايران آذربايجاني) توركلري ايله قارشي- قارشييا گليب چيخارماقدادير. دونيادا ائرمنيلرين ميلتچيليكلري كيمي ميللتچيلييين بنزريني تاپماق چوخ چتيندير.
ائرمني دين ميللتچيلييينه قاپانماغي، اؤزونو آييرماغي آماجلاماقدادير. اؤزونو قافقاز خالقلاري، دوغروسو، موسلمان تورك خالقلاريندان فرقلي گؤرمه، چوخ واخت چاتيشما (موشاجيره)، يعني آيريلماق ائرمني اولوسال(ميللي) چيخارلارينين تهمهليني اولوشدورماقدادير. بو سببله ده ائرمنيلرين دونيانين چئشيدلي يئرلرينده ياشامالارينا باخماياراق، اؤز دؤولتلرينده اؤزلريندن باشقا هئچ بير ميللتين ياشاماسيني ايستهمهمكدهديرلر. اؤزلري ده راحات آسيميله ائديله بيلر كيمي گؤرونسهلر ده، اصلينده بو گؤرونورده اؤيلهدير.
دهييشمه اولسا، بئله بو يالنيز بيچيمسلدير. ائرمني دونيانين هر يئرينده آنلام و موحتوا باخيميندان ائرمنيدير.
اؤنجه گتيريلن يازي لارا باخديقدا بو دوروملارين ايران كوردلرينده ده اولدوغونو گؤرمك اولار. ايران ايچرسينده شيعه مذهبي رسمي اولدوغو اوچون ((كوردلر)) اؤزلريني ايرانلي لاردان – شيعهلردن آيري بيليب هر چاغ اؤزلريني عربيستانلا اويوشودورموشلار. مركزي حؤكومت نه واختسا گوجسوزلهيهنده آيريلماق اوچون باش قالديرميشديلار. بو يولدا ائرمني كيلسهلري ايله ائرمني روحانيلري كيمي ده كوردلرين مسجيدلري ايله كورد موللالاري اؤنهملي رول اويناميشلار.
بونلارلا ياناشي كوردلر دونيانين هر يئرينده اولورسا اولسون، كورددورلر. اونلار ايراندا اؤنجه سونني، سونرا دا كورد اولدوقلاري اوچون اؤزلرين آيري بيليب و كوردلوكلريني هر آن قوروماقداديرلار. هم ده كي، بو گون كوردلر ايچره آزينليق اولان ائتنيكلرين حاميسي، يا اونلارين ايچريسينده اريميشدير، يا دا يوردلاريندان كؤچمهيه مجبور اولموشلار. اؤرنهك اوچون: باتي آذربايجانين خانا (پيرانشهر) شهري 50 ايل بوندان اؤنجه تورك شهري كيمي تانينيردي (يوزده سكسهني تورك ايدي). ايسلامي دئوريمدن سونرا كوردلرين بؤيوك كوردوستان آماجي اوغروندا تؤرهتديكلري قيرغينلار سونوجوندا بو گون خانا شهرينده يوزده بئش تورك قالماقدادير، يا دا كوردوستان ويلايتينين بيجار شهرينده، قوروهده ياشايان توركلرين دوروملارينا باخديقدا، اونلارين نه آشامادا ياشامالاريني گؤرمك اولار. كوردلر باتي آذربايجاندا آزينليق (اقليت) اولماقلارينا باخماياراق، اؤزلرينه سويوقبولاق(ماهاباد) شهرينده اؤزگور تئلئويزيون مركزلري واردير. هم ده اوستاني شبكهده هفتهده بير-ايكي گونلوك كوردجه وئريليشلري (پروقراملاري) وار.[آما نهدنسه كوردوستان ويلايتينده ياشايان توركلره، هئچ بير دقيقهليك ده توركجه وئريليش ياييلمير؟!].
كوردلرين تانينميش يايين ائولري(صلاحالدين ايوبي اينتشاراتي) و ((سروه)) آدلي بينالمللي ژورناللاري ايران دؤولتينين عيراقا قارشي آپارديغي سياستين اساسيندا كي، كوردلرين كولتورونه دهير ويريلير كيمي ياناشيلير، آذربايجانين((«تبريز))دن سونرا ايكينجي بؤيوك شهري اولان ((اورمو))دا قورولموشدور.
ايندي بو دورومون وار اولماسينين نهدنلري، اؤنجه دئديييميز كيمي، كوردلرين هم اؤز گوجلرينين رولو اولدوغو اوچون، هم ده ايران دؤولتينين توركييهيه و عيراقا قارشي آپارديغي سياستين نتيجهسينده اولسا دا، آنجاق بو گون كورد آماجلارينا اويغون بير توتوم كيمي دهيرلنديرمك اولار.
ائرمنيلرين اولوسال چيخارلارينين و ائرمنيستان سياستينين اولوشومونو ائتكيلهين اوچ فاكتور واردير:
1) دونيا ائرمنيلري (ائرمني دياسپوراسي)؛ 2) ائرمنيستان ائرمني لري؛ 3) داغليق قاراباغ ائرمنيلري.
هر اوچ فاكتور 19- جو يوز ايلين سونلاريندا سيستئملي بيچيمده اورتايا قويولان اولوسال ايدئولوژيسينين اولوشومونا قاتيلاراق بير اوزلاشما ساغلاميشدي. ائرمني اولوسال ايدئولوژيسي داشناكسوتيون پارتيسينين ده ساوووندوغو (مودافيعه ائتدييي) حاي –تاد (ائرمني داعواسي) ايدئولوژيسيدير. حاي-تاد ايدئولوژيسينه گؤره، ائرمني اولوسال چيخارلاري تئزي اوچ هدفي آماجلاماقدادير:
1) يوخ اولونان (الدن وئريلن) تورپاقلارين ايدديعاسي و بيرلهشيك ائرمنيستان ميللي دؤولتينين اولوشدورولماسي، يعني بؤيوك ائرمنيستان هدفي؛ 2) دونياداكي ائرمنيلرين اؤز ميللي دؤولتلرينه دؤنهرك يئرلشمهلريني ساغلاماق؛ 3) سوسييال دؤولت قورماق.
داشناكسوتيون فيكيرلرينه گؤره، ائرمني اولوسال چيخارلارينين گرچكلشديريلمهسي اوچون دئوريملر، سيلاحلي موجاديلهلر، تئرور، جينايت و قيرغينلار اولماليدير. ائرمني ايدئولوقلاريندان ((قرانت ماركاريان)) بونلاري دئمكدهدير: ((دونيادا ياسالار (قانونلار) دئييل، گوج حاكيمييتي اولدوغو سوره طرهفينده داشناكسوتيون پوليتيك و ايدئولوژيك حركهتين ياني- سيرا، قانوني و دئوريمچي (اينقيلابچي) گوج اولاراق وارليغيني سوردورمك مجبورييتيندهدير.)) بو دوشونجهيه گؤره دئوريمچي موجاديله يؤنهتيمينين ياسا ديشي (قانوندان خاريج) اولماسي قبول ائديلمكدهدير. بونو باشقا داشناكسوتيون ايدئولوقلاريندان ائدوارد اوقانئسيانين بو قونويا ياناشماسيندا داحا آچيق گؤرمك اولار: ((عدالت قوتسال بير دهير قدهر دايما ياسادان يوكسكده دورماقدادير. بو قوتسال دهيرين گرچكلشمهسي اوچون ياسالاري ديققته آلماماق، حتتا گرهكيرسه، قابا گوج ايله اورتادان قالديرماق مومكوندور)). دوشونجه آچيق، فقط ائرمني ايدئولوقلاري ((عدالتسيز)) قاوراميلا عجبا، نهيي قصد ائتمكدهديرلر؟ هئچ قوشقوسوز(شوبههسيز) ايلك اولاراق قصد ائديلن، حاي-تاد تئزينين اساسيني ائرمني ميللي ايدئولوژيسينين اصل آماجي، الدن وئريلن تورپاقلارين ايدديعاسي اولونجا، تاريخي ائرمني تورپاقلاريني ايشغال ائدنلر، عدالتسيزليك ائتميش اولورلار. بو تورپاقلارين قايتاريلماسي اوچون سئچيلن ان اويغون آراجلار (وسيلهلر) دا سيلاحلي موجاديلهلر، دئوريملر، تئرور و جينايت لردير. فقط اولوسلارآراسي حوقوق و ياسالار، سينيرلارين قابا گوجله دهييشديريلمهسيني ياساقلار و تورپاق ايشغاللاريني قبول ائتمز. آيريجا دئوريملره ده رغبت گؤرمهمكدهدير. بو دورومدا ائرمني اولوسال چيخارلاري اولوسلار آراسي حوقوق و ياسالارا چليشمكده (تناقوضده) و مؤوجود اولوسلار آراسي ياسالارين چئيننمهسينين مومكونلويو و گرهكليليي آنلاييشي بوندان قايناقلانماقدادير. تاريخده ائرمنيلرين اولوسلارآراسي كؤكلو دهييشيكليكلر و ساواشلار سيراسيندا ((الدن وئريلن)) تورپاقلاري الده ائتمهيه باشلاديقلارينين، قونشو دؤولتلرين تورپاقلاريندا دئوريملر (نئهضتلر-اينقيلابلار)، ايچ قارغاشالار، سيلاحلي عوصيانلار، سويقيريم و فلاكتلر گرچكلشديرهرك، تورپاق ايشغال ائتمهلرينين چوخ سايدا اؤرنهيي واردير: 1905-1906 جي ايللريندهكي سويقيريم، 1914-1915 ايللريندهكي آنا دولودان وان ياخينليغينداكي سيلاحلي عوصيانلار، 1917-1920 ايللريندهكي آذربايجاندا آپاريلان قيرغينلار، 1918- جي ايل مارت –نئيسان آيلاريندا باكي، شاماخي، گنجه، قوبا سوي قيريمي، 1919- جو ايلينده گورجوستانين بورچالي بؤلگهسيندهكي ساواش و قيرغينلار، 1920- جي ايل مايس آيينداكي گنجه عوصياني سيراسيندا 19- جو يوز ايل قيزيل اوردو ايله بيرليكده كند اهاليسينين محو ائتمه، لاپ نهايت 1988- جي ايليندن دايالي آپاريلان قيرغينلار، خوجالي سويقيريمي، اراضي ايشغاللاري و يئني تورپاق ايدديعالارينيا حاضيرليقلار.
"الدن وئريلميش تورپاقلار" مسالهسي ائرمني ائشيك دونياني اؤز قونشولارينا دوشمن توتوم نظره آلماغا ايتهلهمكدهدير. ائرمني ميللي ايدئولوژيسينه گؤره، ائرمنيلرين الدن وئريلميش تورپاقلاري الده ائتمه چابالارينا انگل اولماق حاقسيزليقدير. بو جور بير انگل ايله قارشيلاشما، "ائشيك سالديريلارين قورباني" سؤيلهملرينه اؤزلريني اينانديرميش و بونلاري يئني نسيللره آشيلاميشديلار (آشيلاماقداديرلار).
ايدديعا ائديلن الدن وئريلميش تورپاقلار قاورامي توركييهنين دوغو بؤلگهلريني، آذربايجانين ناخچيوان، داغليق قاراباغ و كورچايينا قدهر اولان بؤلگهلري، گورجوستانين بورچالي و جاواهئتييا بؤلگهلريني قاپساماقدادير.
ائرمني، فلاكتلرينين اساسيندا بو ايدديعلاري اولوشدورماقدادير. ائرمنيلر قونشولارينا، اولوسلار آراسي سيستئمه، اولوسلار آراسي اؤرگوتلرين دايانديغي ياسالارا قارشي ايدديعالار اؤنه سورمكدهديرلر.
ائرمنيستان توركييهيه تورپاق و سوي قيريم، آذربايجانا قارشي دا اراضي و اويغارليق (فرهنگي) ايدديعالاري ايرهلي سورمكدهدير. تهملده، قافقازدا راحاتسيزليق دوغوران، قونشولارينا مساله يارادان و ائرمني بيلينجينده (شوعوروندا) گرچكليك، حاق و عدالت آنلاميني داشييان بو ايدديعالار، "بؤيوك ائرمنيستان" دوشونجهسينين جوغرافي سينيريندان قايناقلانماقدادير.
ائرمنيستاندا گنجلرين ميللتچيليك روحوندا يئتيشديريب، ميللي كئچميشيني دريندن اؤيرهنمهسي ايستر كئچميشده اولسون، ايسترسه ده گونوموزده خوصوصي بير ديققت مركزينده توتولور. بير توركو اؤلدورن هر كيمسه ائرمني قهرماني ساييلير. چوخ كيچيك ياشلاريندان ائعتيبارن ائرمنيلرين ائتنيك كيمليك لريني تورك قارشيدليغي اوزرينده اوتورتدوقلاري سؤيلهنه بيلير. بو سورجده كيلسه اؤزهل بير رول اويناميش، كيلسه اوخوللاري توركلري و تورك تورپاقلاريني گؤرمهميش نسيللري، اؤيرهنجهك اولاراق، سياسي آماجلاري دوغرولتوسوندا شكيللنديرميشدير. بو آرادا كيلسه، سادهجه ائيتيم (تربيه) وئرمكله قالماميش، ائرمني كيملييينين تهمل داشيني دا اولوشدورموشدور. ائلهكي، كيلسه گئنيش آلاندا داحا فعال بير فاكتور اولاراق يئريني آلميشدير.
كيلسهيه گؤره، ائرمنيلر 1915- جي اولايلاريندا [ايدديعا ائديلن ساختا سوي قيريم] يوخ ائديلمك ايستهنميشلر، آنجاق بو اولايدان قورتولموشلار. كيلسه، بو دورومو ائرمنيلرين ان اؤنهملي افسانهلريندن ساييلان نوح طوفاني [؟!] ايله اؤزدشلشديرمكدهدير. اؤزلريني نوحون تورونو(نسلي) اولان "حايكين جوجوقلاري" اولاراق تانيملايان كيلسه ائرمنيلرينه گؤره، ائرمنيلر نئجه [نوح] طوفانيندا يوخ اولماميش و آرديندان توم دونيايا ياييلاراق آنا يوردلارينا گئري دؤنمه گوجونو بولموشلارسا، 1915-جي اولايلاريندان [قوندارما سوي قيريمي] سونرا دا حياتدا قالماغي باشارميشديلار. سؤز قونوسو ياناشمايا گؤره اصيل آنا وطنه، يعني آنا دولويا گلهجكده دؤنمك ده مومكون اولاجاقدير. كيلسهنين، توركلرين بير دوغال آفتين گؤردويو ايشلهوي گؤرمهسي ياناشيمي ديققت چكيجيدير. آنجاق بو ياناشما يئني ده دئييلدير. اورتا چاغدا دا آوروپالي حؤكمدارلار توركلري "تانرينين، ايشلهميش اولدوقلاري گوناهلارينا قارشي جزاسي" (تانرينين قامچيسي- ايسكورگ آو قاد) اولدوغونو سيخجا تكرارلاميشديلار. هر ايكي ياناشمانين اورتاق نؤقطهسي، توركلرين بير اينسان توپلولوغو اولماقدان چوخ بير جور يارانميش اولاراق دوشونولمهسيدير. بؤيله بير باخيشين سونوجوندا تورك لر هر جور "كؤتولويو" ياپا بيلهجك بير يارانميش اولاراق سونولا بيلمكدهدير. بو چرچيوهده باشدا كيلسه اولماق اوزره آشيري ائرمني اؤرگوتلري توركلري قونوشولماز، ايلگي قورولماز يارانميشلار اولاراق سونموش و ائرمني كيملييينين اينشاسيني بؤيلهسينه منفي بير يوللا اولوشدورما يولونا گئتميشديلر. بو سورجدن كئچن هر ائرمنينين ان اؤنهملي گؤرهولري بو اولايلاري اونوتماماق و گونون بيرينده وطنينه دؤنهرك او گونلرين اينتيقاميني آلماقدير.
... اوخوللاردا اؤيرتمنلر تورك تاريخيندن دانيشاركن توركلرين آذربايجاني و آنادولو يئرلريني ائرمنيلردن آلميش اولدوقلاريني و هر ائرمني اوچون آتالارينين يوردلاريني تورك بويوندوروغوندان قورتارمانين ميللي وطنداشليق بورجو اولدوغونو آشيلاييرلار.
كوردلرين فلسفهسي ده ائرمنيلرين فلسفهسينه ياخيندير. اونلار اؤنجه مسجيدلرده و روحاني تربييه ائديلن مركزلرده شيعه-سونني دارتيشماسينين قيزيشديرماسي ايله شيعهيه قارشي نيفرت اويادير و درينلهشديريرلر. دوغروسو كوردلر، شيعه دئيهنده داحا چوخ قونشو اولدوقلاري توركلري نظرده توتورلار. حتتا بير سيرا موللالاري 7 شيعهني (توركو) اؤلدورن كوردون جنته گئتمهسيني سؤيلهيهرك بو دوشمنچيلييي درينلهشديريردي/درينلهشديرمكدهدير/ .اونلار شيعه ايماملارين وفات گونلرينده كوردلرين توي ائديب گلين چيخارمالاريني شيعهيه قارشي نيفرتي ديري ساخلاماق اوچون تكليف ائديرديلر. اوشنو شهريندهكي ايمام جوما ايسلامي اينقيلابدان سونرا سولدوزداكي اولايلاردا، عجمي (توركو)خزل كيمي يئره تؤكون- دئميشدي.
اونلار ايسلامي دئوريمدن سونرا خانا (پيرانشهر) و ماهاباد شهرلرينين ساخلوولاريني تالاييب ياراقلانديلار و همن سيلاحلارلا سولدوز شهرينه يوروش ائتديلر. (اولسون كي، اونلارين سولدوزدا بورونلاري اووولدو). ايران-عيراق ساواشيندا اونلار عيراقين 5-جي ستونو كيمي ايران رئژيمينه بؤيوك ضربهلر ووردولار و بؤلگهده امنيتسيزليك ياراتماقلا وارلي توركلري بورادان كؤچمهيه مجبور ائتديلر.
ايندي خاتمي دؤوروندن بو يانا (1376) ايرانداكي رئژيمين باخيشي كوردلره دهييشميش و فارس ميللتچيلري ايش باشينا گلديكدن سونرا داحا كوردو بير سوننو يوخ، اصيل ايرانلي و هيند آوروپالي ديلي، دوغروسو فارس سويوندان بيليب اونلارا يئترينجه يارديملار و فورصتلر وئرديلر.
ايراندا دوم خورداديلرين (پان ايرانيستلر يانليلارينين) يئنيلمهسيندن سونرا هلهليك ايران دؤولتينين سياستي عيراقدا باش وئرن اولايلاردان ائتكيلنهرك دهييشيليب و كوردلره بير آز سرت سياست يئريديلمهلي اولوب. آما كورد فلسفهسينين بيچيمي دهييشيلهرك آيري يوللارلا ياشاماقدادير. كورد يئتكيليلري كوردوستاندا و باتي آذربايجانين كوردلشميش شهرلرينده باش وئرن اولايلاري كورد خالقينين ايقتيصادي و توپلومسال ياشامين ياخشي اولماديغيندان باش وئرديييني ايرهلي سوردولر. ايندي هر كورد گنجيني دينديرسن، بيز كوردوك، ايراندا بيزي آدام سايان يوخ، بيزه ايش وئرميرلر. ايراندا شيعه-سونني فرقي واردير- دئيير. بو فيكيرلرين ائتكيسيندهديركي، ايران حاكيمييتي كوردوستان و سؤزو گئدن بؤلگهلره يارديم وئرهجهييندن خبر وئردي. كورد ميللتچي يازارلاري قوندارما بلگهلرله اؤزلريني ميدييا خالقينين نسليندن [؟!] سايير و اؤزلريني اصيل ايرانلي بيليرلر و توركلري ده بو تورپاقلارا زورلا گليب كوردلري اؤز يوردلاريندان چيخاران (ياسقينچي) ساييرلار.
بيز بونو بيلمهليييك كي، كورد ميللتينين تاريخ بويو هئچ بؤيوك بير دؤولتي و اؤلكهسي اولماميش، اونلار توركلرين، فارسلارين و عربلرين اللري آلتدا بير آزينليق كيمي ياشاميشلار و ايندي بير موستقيل كوردوستان دؤولتي قورماق اوچون بوتون دونيا ياسالاريني آياقلاماغي اؤزلري اوچون حاقلي گؤرورلر. ايرانداكي كوردلر ايراندا يالنيز اؤز تورپاقلاريندا يوخ، خيالي و اويدورما "بؤيوك كوردوستان" كي، آذربايجان تورپاقلارينين بير بؤلومونو قاپسار، كورد دؤولتي قورماق ايستهييرلر. اونلار آذربايجاندا بير اوزلو قوناق كيمي گمي ايچينده اوتوروب گميچي گؤزو چيخارماق ايستهييرلر.
كوردلرين ياراتديغي قارغاشالار، تهلوكهسيزليكلر يالنيز بير آماجي هدفلهمكدهدير. بير تهلوكهلي پسيكولوژيك دوروم ياراتماقلا توركلري بورادان كؤچمك زوروندا قويسونلار. نهدن كوردلر سنندجده و يا باشقا كوردوستان ويلايتينين شهرلرينده يوخ، باتي آذربايجانين كوردلشميش شهرلرينده اؤز حاقلاريني توركدن ايستهييرلر؟ يوخاريدا گلن يازيلاردان چيخارا بيلهن سونوجلاري بئله دئمك اولار: كوردلرين اولوسال چيخارلارينين و بؤيوك كوردوستان قورماق اوچون يئريتديكلري سياستي اوچ فاكتور ائتكيلهمكدهدير:
1) دونيا كوردلري؛ 2) ايرانين كوردوستان ويلايتيندهكي كوردلر؛ 3) باتي آذربايجاندا (ايراندا) ياشايان كوردلر.
1) بو توپلولوق ايچرسينده توركييه، عيراق، سورييه و آوروپالي اؤلكهلرده ياشايان كوردلردن آد آپارماق اولار كي، بونلار ايراندان ائشيكده تئلئويزيون كاناللاري قوروب كوردلري يؤنهلديرلر و اولوسلارآراسي تشكيلاتلارلا ايليشكي آپاراراق كورد حاقلاريني بوتون دونيا سوييهسينده اوزه چيخارير و خاريج اؤلكهلرده كورد گنجلريني تربييه ائديب ايرانا گؤندهريرلر.
2) ايرانين كوردوستان ويلايتيندهكي كوردلردن دئمك اولاركي، مجليس وكيللري «كورد وكيللر فراكسيونو» قورماقلا و او فراكسيوندا باتي آذربايجانين كورد وكيللريني دستهلهمكله بؤيوك كوردوستان اوغروندا آدديملار گؤتورورلر. اؤرنهك اوچون: بهاالدين ادب (سنندجين ميللت وكيلي) سولدوزا گلدييينده سولدوزداكي كورد آزينليغينا (20/0)، ((سيز اؤلكهدهكي ساغ-سول قوللارينا آلدانمايين، يالنيز كورد پالتاري گئيةن آداما (آدايا) سهس وئرين!))- دئميشدي. بونا تاي، اورمو شهرينده ده اوخشار بير دورومون ياشاماغيني گؤرمك اولار.
شهر شورا سئچكيلرينده يئنه ده"ادب" بير سيرا كورد باشچيلاريلا سولدوز شهريندن شورا چيخارماق اوچون سولدوزا گلميشديلر. بونا باخماياراق كي، بو دؤنه سولدوزدا نه ميللت وكيلي، نه ده شورا كوردلردن اولا بيلمهدي. آما اورمودا بير كورد ميللت وكيلي و ايكي كورد شهر شوراسي سئچيلدي. بو اولايلاردا كوردوستان ويلايتيندهكي مجليس وكيللرينين چابالاريني اونوتماق اولماز.
باشقا بير پلان دا بؤيوك كوردوستان خريطهسينين نئجه اولاجاغيني دولايي يوللا "موكريان كوردوستاني" آدلي كيتابدا گتيرميشديلر. بو كيتابدا باشقا بلگهسيز و دؤولتدن ايزينسيز چاپ اولونان كيتابلارا داياناراق سولدوز، قوشاچاي (مياندوآب)، اوشنو و خانا (پيرانشهر) شهرلريني قوندارما "موكريان" آدلي بير بؤلگهيه داخيل ائتميشديلر. هم ده كوردوستان ويلايتينين آموزش و پرورش ايدارهسينين يارديمي ايله بو كيتابين ياييلماسينا عايد بئله بير تصميم توتموشدولار: بو كيتاب بوتون اورتا مكتبلره و كيتابخانالارا ياييلماليدير. دوغروسو، دؤولتي يارديملارلا بؤيوك كوردوستان اوغروندا فيكيرلريني يوروتمهيه آدديملار گؤتورموشدولر. بو يوللا اونلار اؤز پلانلاريني حاقلي، دوغرو و قانوني گؤسترمك ايستهييرلر.
3) باتي آذربايجان كوردلري: باتي آذربايجاندا ياشايان كوردلرين چوخو صفوييه دؤوروندن بري آذربايجان تورپاقلاريندا يئرلهشميشديلر. عوثمانلي دؤولتيينين سينيرلاريني قوروماق اوچون بورايا گليب يئرلشميشديلر. كوردلر بوتون شيعه توركلريني عوثمانلي دؤولتينين ايشلتديي سؤزله «عجم» تانيييرلار. سونرالار اينگليس، روسييه و باتيلي دؤولتلره سؤيكهنهرك، توركييه و ايران، سورييه، عيراق اؤلكهلريني ضعيفلهتمك (پارچالاماق) اوچون بؤيوك كوردوستاني اؤز اصيل آنا وطنلرينده-عيراقين زور شهري و ...) يوخ، بو دؤرد اؤلكهدهكي تورپاقلاردا ياراتماق ايستهميشلر.
كوردلر بير دؤنه ايسماعيل سيميتقو (1297. ش)، سونرا بارزاني و شئيخ عبيداللهين اليله آذربايجان تورپاقلاريندا قيرغينلار تؤرهتميشلر. ايسلامي اينقيلابدان سونرا دا بؤيوك كوردوستان ياراتماق آماجي ايله بوتون ايرانداكي كوردلر عيراقداكي كوردلرين يارديمي ايله سولدوزا يوروش ائديب سوي قيريمي تؤرهتميشديلر. كوردلر سيميتقو كيمي سويغونچو آدامي ميللي قهرمان سوييهسينه چيخارماقداديرلار. سويوقبولاق (ماهاباد) شهريندهكي تئلئويزيون آستانسيياسينين يارديمي ايله نئچه دؤنه سولدوزون داغلاريني، گؤللريني، گؤرونتولريني و كندلريني ماهاباد آدي ايله تانيتديرماغا باشلاميشديلار. بير دؤنه ده قزئتلرده حسنلي تپهسيني ماهابادين اسكي آنيتلاريندان بيري كيمي تانيتديرماغا باشلاميشديلار كي، بوتون سولدوزلولارين و بير سيرا رسمي اورقانلارين موخاليفتي ايله قارشيلانديلار.
سولدوزون ناغادئي شهرينين خانايا ساري گئدن يولوندا، كوردلر توركلر اولان محللهده وهابيلردن آلديقلاري پوللارين يارديمي ايله بير سونني-دوغروسو كورد- مسجيدي تيكمك ايستهييرلر كي، بو پلانين قاباغي دؤولت ساريندان آليندي. آما يئنه ده بو ايل ماهاباددا و باشقا كورد شهرلرينده آمئركايا دايالي اوز وئرن حركتلرين دايانديريلماسيندان سونرا، كوردلر بو مسجيدي قورماق فيكرينه دوشوبلر و بونون قورولماسي اوچون يئنيدن دؤولته بير عريضه وئرميشلر. بونو نظره آلماليييق كي، فارس ميللتچيلرينين باخيميندان ايراندا تورك سورونو كورد سورونوندان آرتيق تهلوكه يارادا بيلر. بونا گؤره ده، فارس ميللتچيلري كوردلرين گوجلنمهسيني توركلره قارشي آپارديقلاري آسيميله و اريتمه سياستلرينه اويغون گؤرور و بو يولدا آذربايجان تورپاقلارينين – شهرلري و كندلرينين كوردلشمهسينه ايمكان ياراديرلار.
روسلار ائرمنيلري دستهكلهين كيمي فارس شوونيستلري ده كوردلري توركلرين اوستونه قيشقيرديرلار. بو يولدا يئري گلنده چاپ اولونان كيتابلاردا، قزئتلرده و تئلئويزيون وئريليشلرينده (خاتمي كيمي ايران پرئزيدئنتي) كوردلري اصيل ايرانلي ساييرلار. حتتا سولدوز شهرينده اولان حسنلي كنديني سويوقبولاقين بير كندي كيمي تانيتميشديلار. ائلهجهده، دوغو آذربايجان ويلايتينين "ميراث فرهنگي" ايدارهسينين چيخارديغي توريستي شكيل آلبومونون قابيغيندا مليكان شهريندن او يانا- قوشاچاي، سولدوز، ماهاباد، ساققيز، سردشت و خانا (پيرانشهر) شهرلريني كوردوستان آدلانديريبلار. و بونا اوخشار اورموگؤلونون بير سيرا آدالارينين آدلارينين دهييشديرمهسينده بير نئچهسينين آديني كوردجهيه چئويرميشديلر: ((گولايان داشي= كاكائي بالا، كاكائي پايين، كاكائي ميانه، داش آدا=بردين، و ....))
كوردلرين سياستلرينه اويغون اولان بو آتموسفئرده، آرخاسيز، يالنيز قالان توركلرين گونبه گون سولدوز، اورمو، سالماس شهرلري كوردلشمهيه دوغرو گتئمكدهدير. سولدوزدا حانسي بير تورك يوخسوللوقدان، يا دا ايقتيصادي دورومون ياخشي اولماديغيندان دوكانين، ائوين و يئريني ساتماق فيكرينه دوشجهك كوردلر اونون اصل دهيريندن بير آز دا آرتيق قيمته آليرلار و بو يولدا كوردوستان دئموكرات پارتيسي، عربيستان وهابيلري و پ.كا.كا ايله پئژاكدان يارديم آلمالاري بير ياندا دورسون، اؤزلري ده بير پول يارديمليق قوتوسو(صانديغي) قويموشلار. گونو-گوندن كوردلرين بو قونودا حيزلا ايرهليلهمهلري، آذربايجان توركلرينين قاريش- قاريش تورپاقلارينين اودولماسينا گليب چيخارير و قورخولو پسيكولوژي دورومون يارانماسينا نهدن اولور كي، بونون سونوجوندا توركلر اؤز يوردلاريندان تئهرانا، كرجه و ب. فارس شهرلرينه كؤچمك زوروندا قاليرلار و بو كؤچلرين نتيجهسينده فارس شهرلرينده ياشايان توركلرين يوزده دوخساني فارسلاشير. سايديغيميز اولايلاردان باشقا، كوردلر اؤزلريني ان مظلوم و يازيق ميللت كيمي تانيتديرماغا چاليشيرلار. اونلار ايران تاريخينده خيانتدن باشقا هئچ ايش گؤرمهميشلر. كوردلرين چوخو ايرانلا عيراق ساواشيندا عيراق يانليسي اولوب و ايران قوشونونون قوزئي-باتي ساواش بؤلگهسينده شهيد اولانلارينين يوزده دوخساني كوردلرين (دئموكرات حيزبينين يانليلاري ساريندان) الينده شهيد اولموشلار. بونا باخماياراق كي، اونلار بؤيوك كوردوستان ياراتماق اوغروندا خانا و ماهاباد ساخلوولاريني تالاييب و سونرا هامان ياراقلارلا سولدوزا يوروش ائتميش و قيرغينلار تورهتميشلر و سونرا دا سولدوزلولارين و اورمودان موللا حسني ايله گلن قوشونلارين اليله بورونلاري اووولوب گئري دؤندولر- ايندي قارنا كندينده باش وئرن اولايي بؤيودهرك اؤزلريني مظلوم و گوناهسيز كيمي تانيتديرماغا چاليشيرلار و بو يولدا، قربي آذربايجانين بؤيوك و ايگيد اينسانلاريني كورد قاتيلي كيمي تانيتديرماغا چاليشيرلار. او جوملهدن. "موللا حسني"ني و سولدوزون شرفلي اوغلو رحمتليك "كالبا عظيم معبودي"ني.
ايراندا توركلرين شيعه اولدوقلاري اوچون فارس ميللتچيلييي دين دونو گئييب توركلري آسيميله ائتمهيه چاليشماقدادير. ايران حؤكومتي ائرمنيستان دؤولتيني اؤزونه بير ايستراتئژيك دوست اؤلكه كيمي قبول ائديب و اونونلا بوتون زمينهلرده ايشبيرليك ائدير و بو سيياستي دونيا سوييهسينده موسلمان اؤلكهنين بير مسيحي (كيريستييان) اؤلكه ايله قارداشجاسينا كئچينمهسي كيمي سونماقدادير. ائلهجه ده، ايرانداكي ائرمنيلره ده سايغي ايله ياناشاركن، اونلارا ايلك اوخوللاردا، اورتا مكتبلرده و بيليم يوردلاردا (اونوئريسئتلرده) اؤز آنا ديللري ايله تحصيل آلماغا ايمكان ياراتميشدير. بو دورومو بيز، ايران دؤولتينين كوردلرله ياناشماسيندا گؤره بيلهريك. ايران دؤولتي ايراندا توركلري اصيل تورك يوخ، بلكه توركلشميش فارس كيمي تانييير و اونلاري يئنيدن فارسلاشديرماغا چاليشير. 35 ميليونا ياخين توركون، ايراندا اؤز آنا ديللرينده ايئتيم آلابيلهجك ايلك اوخول، اورتا مكتب و بيليميوردلاري يوخدور. آما كوردلره گلديكده ـ سايلاري 4 ميليونا ياخين ـ اونلارا بير ديل قورومو و سنندج ويلايتينده كورد ديل و ادبياتي كورسونو ياراتميش و كوردجه يايينلانان كيتاب و قزئت لرين سايي 3 برابر توركلرجهدير. بو قونولاري نظره آلديقدا توركلرين ايراندا نه قدر تهلوكهلي دوروم كئچيرديكلري آلقيلانا بيلر.
قايناق: قافقاز ژئوپوليتييينده. ايران، توركييه، روسييه، آذربايجان و ائرمنيستان و اونلارين ريقابتلري. امين عاريف.آنكارا. 2005
1 Comments:
Get lost !
You are not able to incite Azerbaijani Turks against Kurds.
This is a futile racist attempt.
So ! get lost !
Post a Comment
<< Home